domingo, 23 de fevereiro de 2014

Het recht op vertolking en vertaling tijdens strafprocedures

We denken er niet zo vaak aan, maar vandaag wilde ik aandacht vragen voor de taalproblemen van buitenlandse gedetineerden; mensen die vast zitten in gevangenissen in een land waarvan ze de taal en de cultuur niet begrijpen. De Stichting EuroMoS heeft in 2009 (vervolg)onderzoek laten uitvoeren onder buitenlandse gedetineerden in Nederlandse en Portugese gevangenissen en hun taalproblemen. In Nederland vulden ruim 100 buitenlanders het formulier in en in Portugal deden bijna 70 gedetineerden met de Duitse, Engelse, en Nederlandse nationaliteit aan het onderzoek mee, waaronder 25 Nederlanders.


communicatieproblemen
Uit het onderzoek onder de in Portugal gedetineerde buitenlanders bleek dat de meeste van hen wel Engels of Frans spreken, maar geen Portugees. Zelfs de gedetineerden die aangaven met de Portugese taal bekend te zijn, verklaarden dat zij voor de communicatie met anderen het niet zonder tolk zouden kunnen stellen. Maar op de antwoorden op de vraag wanneer een tolk ter beschikking stond, bleek dat dat maar mondjesmaat het geval was en dan nog op een laat tijdstip in het proces, namelijk vaak pas bij het verhoor door de rechter. Dat is wel begrijpelijk als het proces belangrijker wordt naarmate het vordert. Maar de informatie waarover de rechtbank in beginsel beschikt is natuurlijk verkregen door de verhoren die de politie al (veel) eerder heeft afgenomen. Als daar dan door communicatieproblemen misverstanden zijn ontstaan en fouten zijn gemaakt, heeft dat grote gevolgen.

Nu is het aan de andere kant ook zo dat de aanwezigheid van een tolk niet garandeert dat de communicatie goed verloopt. Uit de opmerkingen van de gedetineerden kwam duidelijk naar voren dat de kwaliteit van de vertolkingen (en vertalingen) nogal eens behoorlijk te wensen overliet. Ook bleek dat de meeste gedetineerden formulieren hadden ondertekend waarvan ze de inhoud niet voldoende hadden begrepen. Dat gebrek aan kennis gold eveneens voor de informatie over de aard en reden van de beschuldiging en de hun toekomende rechten.

recht op informatie
Wanneer een verdachte in een strafzaak de taal waarin de procedure wordt gevoerd niet of onvoldoende beheerst, heeft hij recht op vertolking en vertaling om effectief deel te kunnen nemen aan het strafproces. De verdachte moet immers kunnen begrijpen van welk feit hij wordt verdacht en de mogelijkheid hebben zich daartegen te verdedigen.

Het recht op vertolking en vertaling ten behoeve van personen die de taal van de procedure niet spreken of verstaan, is vastgelegd in artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). In oktober 2010 is een EU Richtlijn aangenomen door het Europees Parlement die minimumregels met betrekking tot het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures bevat. Die richtlijn (zie hier) is eind 2013 (officieel) geïmplementeerd alle lidstaten, en nu moet er op korte termijn landelijke regelgeving komen ter daadwerkelijke waarborging van het recht van een verdachte of beklaagde die de taal van de strafprocedure niet spreekt of verstaat, op bijstand van een tolk tijdens, onder meer, politieverhoren, alle zittingen van het gerecht en alle noodzakelijke tussentijdse zittingen. 

Er is ook een soortgelijke Europese richtlijn ter bescherming van het recht op vertolking en vertaling voor de slachtoffers van strafbare feiten.

Er is nog een lange weg te gaan om ervoor te zorgen dat taalproblemen en gebrekkige communicatie rechtspleging in de weg staat, maar er is in ieder geval weer een stap gezet. Als u in een situatie komt – als slachtoffer, getuige of verdachte van een strafbaar feit - waarin u een tolk nodig hebt, schroom niet om daarnaar te vragen. Ik en mijn collega’s staan u graag terzijde! 

Sem comentários:

Enviar um comentário