Snapt u ook soms berichten niet of niet meteen omdat woorden niet aan elkaar geschreven zijn die dat wel hadden gemoeten? Dat levert hilarische teksten op. Zie bijvoorbeeld de titel van dit stukje, er staat: “lees teken”. Deze bijdrage kan dus zomaar een stukje over teken worden. Nu zijn dat heel vervelende beestjes en regelmatig moeten we er een paar van de hond - en als we dan toch bezig zijn ook van onze eigen benen en pijpen – plukken. Ik ben meteen informatie gaan opzoeken over de teek, maar werd daar al snel zo kriebelig van dat ik graag weer terugkeer naar mijn leest..., uhhh lees-teken dus.
Maar eerst nog even over die spaties: Over het onjuiste gebruik daarvan is begin april een boek verschenen onder de vrolijke titel “weg om legging”. Op de site www.spatiegebruik.nl kun je de leukste voorbeelden vinden van woorden-met-een-spatie-te-veel. Wat denkt u van de “laatste school dag” en een cursus “naakt model tekenen”? Er wordt gelukkig ook verteld hoe het moet: “Een samenstelling is een woord dat is opgebouwd uit twee of meer woorden die ieder zelfstandig kunnen voorkomen. Denk aan woorden als tuinbroek (tuin+broek) en badslippers (bad+slippers). Samenstellingen worden in het Nederlands altijd aan elkaar geschreven, om zo aan te geven dat de woorden van de samenstelling bij elkaar horen. Eventueel kan een koppelteken worden gebruikt om de opbouw van de samenstelling duidelijker te maken, maar het gebruik van een spatie in het samengestelde woord is altijd fout”.
Zo, nu kunt u in ieder geval niet zeggen dat u het niet wist. Meteen is overigens duidelijk dat dit probleem nooit zal voorkomen in een taal waar de woorden niet aan elkaar geplakt worden. Een Portugese vertaling van het boek zal er bijvoorbeeld nooit komen.
Maar goed, we hadden het dus over leestekens want daar ging mijn oorspronkelijke ergernis eigenlijk over. Zo vind ik van mezelf dat ik te veel uitroeptekens gebruik als ik berichten en stukjes schrijf. Hetzelfde geldt voor drie puntjes achter een zogenaamd open zin. Bij een korte kreet mag een uitroepteken natuurlijk best en die puntjes staan heel leuk, maar alleen als ze met beleid worden gebruikt. En dus moet ik altijd na het schrijven van mijn stukjes aan de gang met de deleteknop en de backspace. En als ik zo eens om me heen lees, zouden anderen dat ook meer moeten doen ...
Een ander leesteken dat mij nogal bezighoudt is de komma. De regels zijn snel opgezocht, de toepassing is een stuk lastiger. In Portugese teksten wordt veel kwistiger met komma’s gestrooid dan in Nederlandse. De gouden regel dat een komma nooit het onderwerp en de persoonsvorm van een zin mag scheiden lapt menig Portugees aan zijn of haar laars. Als ik aan het vertalen ben moet ik echt opletten dat ik daar niet in mee ga.
Mijn jongste kwam thuis met een grappige oefening over leestekens die ik u niet wil onthouden. (Vertalen heeft evenwel geen zin want dan moeten meteen keuzes worden gemaakt). Het gaat over een oudje die zijn testament maakt en over zijn nalatenschap beschikt, maar helaas net voordat hij vraagtekens, uitroeptekens en komma’s kan zetten overlijdt. De vraag is nu wie het fortuin krijgt:
“Deixo a minha fortuna a meu sobrinho não à minha irmã jamais pagarei a conta do alfaiate nada aos pobres”
Als afsluiter een gedichtje over leestekens van Walter W. Krijthe.
Het heet 'Kortschrijfseltje' en staat in zijn bundel 'Dichtgetijden':
Alsdespatieszwijgen
endeleestekenszijnzoek
zaliknooitdekriebelskrijgen
omtegaanlezenineenboek
wantdeleestekenszijnnodig
omdezinnenzintegeven
enspatiesnietoverbodig
wantgatenvullenhetleven
Um abraço, Karolien
