Ik ga het nog nogmaals hebben over eten en eetgewoontes. Ik kreeg een mailtje van een
bekende met de opmerking dat Portugese vrienden zich vaak verbazen over de
gewoonte van de Nederlanders om op straat te eten, onderwijl doorlopend, fietsend
(?), bellend, pratend, of weet ik wat nog meer doend. Vette patatten worden
verorberd en als die op zijn (gelukkig wel
het zakje netjes in de prullenbak) is er nergens een servetje te vinden waarmee
de vingers weer schoon worden gemaakt. Erger, de vingers worden afgelikt, even
nonchalant aan een broek / jas / iets anders afgeveegd en daarna wordt
diezelfde hand zonder pardon uitgestoken bij het ontmoeten van een bekende.
Eten is blijkbaar
niet belangrijk genoeg om tijd mee te verliezen en de cafés, snackbars en
eettentjes doen goede zaken met meeneemvoedsel, zonder tafels, borden en bestek
ter beschikking te hoeven stellen.
Portugezen eten ook heel vaak buiten de
deur, maar (bijna) nooit wandelend op straat. Restaurants en eetgelegenheden doen
vooral tijdens de middagmaaltijd de beste zaken; voor weinig geld krijg je overal
een dagschotel of andere maaltijd. Je kunt in sommige gelegenheden ook wel
staand eten (en betaalt dan minder dan als je een tafeltje hebt) maar wel
altijd met servies en bestek, en servetjes staan overal voor het grijpen.
Erg
veel variatie is er overigens meestal niet; een vlees- of een visgerecht met
frietjes, rijst en salade. Een veelgehoorde klacht is over het gebrek aan
groente, alhoewel de vele soepen een boel goedmaken.
Over de
maaltijden zelf valt ook veel te melden; wij (mijn familie) merken de laatste
jaren een opvallende trend bij Nederlandse (jonge) mensen, en dat is dat ze
niet willen herkennen wat op hun bord ligt. Dus geen botjes in een stuk vlees,
geen graten, vel en, gruwel-de-gruwel, vooral géén kop aan een vissenlijf of op
een gestoofd konijn. Ik herinner me mijn oudste (toen een jaar of 5) die bij de
visboer altijd riep dat hij vis mét kop wilde, voordat de verkoper daar wat aan
zou doen.
Als je vraagt of
iemand bijvoorbeeld kip lust, is het antwoord meestal “ja”, maar achteraf
blijkt dan vaak dat "kip" synoniem had moeten zijn aan kipfilet. Mijn
schoonmoeder had ieder jaar geiten, een varken en konijnen en vertroetelde die
zelfs, maar in de weken voor Kerst werd de beestenboel zonder pardon verwerkt
tot eten en ik moet zeggen dat ik nooit meer zo’n lekker gestoofd konijn heb
gegeten als bij haar.
Het succes van
kroketten, vissticks, hamburgers, kipnuggets en al die andere producten heeft
wellicht te maken met dat feit; het is niet meer te herkennen eten, met
smaakjes uit tubes en potjes.
Gelukkig hebben
we vandaag de dag een heleboel gezond-eten-goeroes die prediken dat we mooie,
hele en vooral verse producten moeten verwerken. En er verschijnen – ook in
Portugal – steeds meer restaurants die die ideeën ook aanhangen en allerlei
nieuwe gerechten op uw bord weten te toveren.
Laten we hopen dat die het tij weer een beetje weten te keren.
