Mensen hebben rare namen... Ik moest laatst een hypotheekaanvraag vertalen voor een meneer Leenman, en in de gevangenis zit een jongen die “Treurniet” heet …
Mijn moeder, vroeger onderwijzeres, kan smakelijk vertellen over de kinderen die zij in de klas had. Zo had ze een “Laetitia Louise Maria Naaktgeboren” in de klas en werd “Raymond Vethaak” verbasterd tot “Raaimondje”.
Een Portugees kind kan maximaal zes namen krijgen, waarvan er twee eigennamen zijn en de overige (maximaal vier dus) familienamen.
De eigennamen moeten voldoen aan de officiële Portugese spellingsregels en wat betreft de eerste eigennaam mag er geen twijfel zijn over het geslacht van het kind (dus “João Maria mag bijvoorbeeld voor een jongen en “Maria João” voor een meisje). Er is een lange lijst met namen en schrijfwijzen die wel en niet zijn toegestaan en die bekeken kan (moet) worden voordat het kind wordt geregistreerd.
De laatste jaren zijn voor jongens de oude koningsnamen weer helemaal “in” (Afonso, Henrique, Dinis”). Bij meisjes staat Maria als sinds jaren met stip op nummer één. Ik las op een forum dat in de afgelopen 100 jaar er 2.420.829 Maria’s in Portugal werden geboren.
Buitenlandse namen zijn in originele spelling alleen toegestaan als het gaat om een kind dat in het buitenland werd geboren of geregistreerd of een kind waarvan een van de ouders (ook) een andere dan de Portugese nationaliteit bezit.
Als achternamen mogen de ouders kiezen uit vier van de achternamen die in hun familie voorkomen, en de volgorde ervan mag vrij worden bepaald. Zo kun je dus een naam van je opa, die je zelf niet hebt gekregen, wel weer aan je kinderen geven. Opvallend veel achternamen hebben van doen met bomen en planten, denk aan Pereira, Oliveira, Silva, Figueira, en natuurlijk zijn er ook erg veel namen van religieuze komaf, zoals bijvoorbeeld da Cruz, de Deus, Ramos, dos Anjos, dos Santos, enzovoorts. De tussenvoegsels mogen overigens zonder problemen worden weggelaten en gelden niet als namen.
De Nederlandse wetgeving met betrekking tot de voornaamgeving is, zo valt te lezen op de site van het Meertens Instituut, “te typeren als een 'alles mag, behalve'-constructie, dit wil zeggen: alle voornamen zijn toegestaan, maar er zijn twee uitzonderingen. De ambtenaar van de burgerlijke stand mag een voornaam niet accepteren wanneer die ongepast is of wanneer die overeenkomt met een bestaande achternaam als die niet ook als voornaam gebruikelijk is. Met betrekking tot het aantal te geven namen kent de wet geen beperkingen.”
Dus kan het voorkomen dat een kind drie of zelfs nog meer voornamen heeft. De achternamen zijn daarentegen weer simpel, in principe heeft iedereen één achternaam, die van zijn vader of van zijn moeder, alhoewel er ook wel families zijn met een dubbele achternaam.
U zult in Portugal allemaal wel eens een situatie mee hebben gemaakt waarin er verwarring was over uw naam. Als u uw naam moet opgeven voor algemene doeleinden (een openbaar vervoersbewijs bijvoorbeeld) moet u altijd uw hele naam voluit opschrijven, voorletters worden zelden geaccepteerd.
Alfabetische namenlijsten worden overigens doorgaans op voornaam geselecteerd, houd daar rekening mee als men naar uw registratie zoekt ...
Maar troost u, het kan veel verwarrender! Ik lees op Wikipedia dat in Indonesië de achternaam niet noodzakelijk een familienaam is en dat daardoor de combinatie van voor- en achternamen de identiteit van de persoon bepalen. En soms heeft een Indonesiër maar één naam, zodat van een "voornaam" geen sprake kan zijn. En in Rwanda wordt de achternaam doorgaans bepaald aan de hand van opvallende gebeurtenissen rondom de geboorte, een zegenwens voor de nieuwgeborene of een indruk die de naamgevers van een pasgeboren kind hebben. Zo kan een boreling die vaak lacht de naam Tuyishime krijgen: hij die gelukkig is.
Dat is natuurlijk wel zo makkelijk: ik weet bijvoorbeeld nog niet zo zeker of meneer Treurniet wel voldoende redenen heeft om níet te treuren ... En ik weet ook niet of meneer Leenman er wel in is geslaagd de hypotheek te krijgen die hij nodig heeft...
Dan lijkt mevrouw Naaktgeboren toch opeens heel gewoontjes, vindt u niet?
Abraço, Karolien
